Tôm tít (hay còn được gọi là tôm tích, tôm thuyền, bề bề, tôm búa) có nguồn gốc trong Mesozoi của kỷ Jura, đại đa số các loài sống ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới vùng biển, một vài tìm thấy trong vùng biển ôn đới. Cùng Vương Quốc Tôm tìm hiểu!
Cùng khám phá vô vàn các loại TÔM trên thế giới thông qua LINK NÀY nhé!
Đặc Điểm Sinh Học Của Tôm Tít
Tôm tít có một tấm phía trước hình thang di động ở trung tâm của cạnh trước của tấm giáp ngực. Ở phía trước của nó có phần mắt và râu di động. Bụng rộng, có tổng cộng sáu phần, cuối cùng có một phần đuôi rộng và ngắn, cột sống mạnh mẽ ở cạnh đuôi. Các xúc tu của râu mảnh mai, được chia thành ba phần với ba stylus ở cuối, là xúc giác.
Ăng-ten thứ hai có hai vỏ với stylus và tỷ lệ thuôn. Miệng và hàm rất cứng, chúng được chia thành răng hàm và răng cửa, có phần nhô ra có thể cắt và nghiền thức ăn. Hàm có ba phần có tác dụng cảm giác. Hàm nhỏ đầu tiên và chi ban đầu có hai phần. Hàm thứ hai là lamellar và bao gồm bốn phần với lông bên trong dày đặc. Hai cặp hàm nhỏ này có thể giúp nó xé nhỏ thức ăn.
Ngực có tám cặp chân, năm cặp đầu tiên là chân hàm và ba cặp cuối cùng là chân dáng đi (trái ngược với ba cặp chân hàm và năm đôi chân dáng đi). Cặp chân hàm đầu tiên thanh mảnh, phần cuối bị cắt ngắn và có lông bàn chải, phần thứ hai đặc biệt chắc chắn, và phần cuối phẳng ở một bên với sáu răng nhọn.
Năm phần bụng đầu tiên của chúng mỗi bên có một cặp chi bụng, bao gồm các phần cuống và các chi bên trong bên ngoài hình lá phẳng, có chức năng bơi và thở. Mang được sinh ra ở gốc của tứ chi và có nhiều sợi mang phân nhánh. Mỗi chi bụng có một phần phụ bên trong, được kết nối với phần tương ứng ở phía bên kia, để một cặp chi bụng được tích hợp để thuận tiện cho việc bơi lội.
Các chi bên trong của cặp tay chân đầu tiên của chúng giống đực bị biến dạng và trở thành dạng kẹp, được sử dụng để giữ cơ thể tôm tít giống cái trong quá trình giao phối. Cặp chân cuối cùng ở bụng được phát triển các chi đuôi, một chi ban đầu , hai chi bên ngoài, một chi bên trong và vảy.
Có một gai nhọn mạnh mẽ ở bên trong của chi ban đầu, được gọi là quá trình cơ bản hoặc gai kép, kéo dài giữa các chi bên trong và bên ngoài. Đuôi chi với tạo thành một chiếc quạt đuôi. Ngoài bơi lội, chúng có thể được sử dụng để đào hố và tấn công kẻ thù.
Miệng chúng nằm giữa hai hàm lớn trên bề mặt bụng. Miệng đi qua thực quản đến dạ dày, sau đó đến ruột, chạy qua bụng và dẫn trở lại hậu môn. Hậu môn mở ra trên bề mặt bụng của đoạn đuôi. Trái tim có hình ống dài kéo dài từ phía sau đầu và ngực đến phần bụng thứ năm.
Tim nhô ra hai bên phía trước và sau động mạch, dẫn đến các cơ quan và mô khác nhau. Các lỗ chân lông sinh sản ở tôm tít giống cái được ghép nối, hầu hết được mở trên bề mặt bụng của đoạn ngực thứ sáu. Buồng trứng nằm bên dưới trái tim của cơ thể. Tuyến bướu ở gốc râu thứ hai của đầu là một cơ quan bài tiết.
Môi Trường Sống Của Tôm Tít Có Gì Đặc Biệt?
Chúng có tính khí hung dữ và thị lực sắc bén. Bởi vì chúng giỏi bơi lội, hầu hết con mồi của chúng là những sinh vật đáy không giỏi bơi, bao gồm nhiều loài động vật có vỏ, cua, nhím biển,…. Chúng có thể dễ dàng làm hỏng lớp vỏ cứng bên ngoài của con mồi và thưởng thức phần thịt bên trong.
Chúng rất giỏi trong việc phục kích. Một cuộc tấn công mạnh mẽ có thể khiến kẻ thù đến chết. Tôm hùm mặc áo giáp bị vôi hóa và cua đi qua đứng trên mũi chân cũng thường trở thành mục tiêu săn “mồi” của Tôm tít.
Cú đánh dữ dội của hai phần búa của chúng có thể phá hủy hệ thống thần kinh của cua và giết chết nó ngay tại chỗ. Sử dụng cánh tay gai dưới đầu để đâm thức ăn nhanh chóng, giống như một con bọ ngựa đang trong tư thế cầu nguyện. Chúng có thể chịu được những cú đánh liên tục, giống như các đấu sĩ La Mã cổ đại, chúng trốn sau những tấm khiên làm bằng đuôi xoăn để tránh sự tấn công của kẻ thù.
Tôm tít cực kỳ hung dữ và thường cư xử “phách lối”. Nó có thể bắt được con mồi lớn hơn 10 lần và nặng hơn 10 lần so với cơ thể của nó. Một con bạch tuộc và các động vật chân đầu khác đã tìm thấy một vết nứt và ẩn nấp trước khi nghĩ đến việc tiếp cận tổ của chúng. Cá là kẻ thù chính của chúng. Sau khi bị bắt ở ngoài trời, chúng luôn phải chiến đấu.
Sinh vật biển thông minh này có một cặp càng mạnh mẽ, khá mạnh khi tấn công, có thể làm vỡ kính và thậm chí véo chặt ngón tay của con người. Các nhà sinh học cho biết, Chúng đứng thứ hai trong bảng xếp hạng tốc độ tấn công của động vật, chỉ đứng sau hàm lớn của kiến quân đội.
Một số loài Tôm tít thậm chí còn có một cặp “búa” ẩn dưới cơ thể chúng có thể tấn công ở tốc độ 60 km. Khi nó chạm vào con mồi, nó có thể bắn búa ra trong vòng một phần trăm giây và lực tác động của việc phóng này có thể đạt tối đa 60kg. Nhiệt độ cao do ma sát thậm chí có thể gây ra tia lửa điện trong nước xung quanh
Đặc Điểm Sinh Trưởng Và Sinh Sản Của Tôm Tít
Tôm Tít giống đực và giống có ngoại hình giống nhau. Sự khác biệt là cá thể đực lớn hơn một chút so với cá thể cái. Và đôi chân cuối cùng của chúng có thể phân biệt được cá thể đực hoặc cái. Con đực có bàn chân thứ hai cứng, một cặp bộ điều hợp hình que ở bên trong chân đế của đôi chân bước nằm ở phần cuối cùng của ngực.
Trong khi đó, Tôm Tít con cái không có. Lớp màu trắng xuất hiện trên bề mặt bụng của Tôm Tít cái trong thời kỳ sinh sản. Hầu hết các học giả tin rằng tôm cái đã lột xác trước 9, 10 tháng. Một số người cho rằng đôi chân giao phối ngay trước khi sinh sản, cũng có những người nghĩ rằng chúng đã giao phối vài tháng trước khi sinh sản.
Giao phối thường xảy ra một lần và lại xảy ra theo thời gian. Thời gian sinh sản của chúng là từ tháng Tư đến tháng Chín, mùa sinh sản cao điểm của nó là từ tháng Năm đến tháng Bảy. Trong mùa sinh sản, phần 4 đến cuối của buồng trứng có màu vàng nâu, melanin được phân phối ở lưng và sắc tố tập trung ở đường giữa của trục cơ thể.
Độ dày của buồng trứng là lớn nhất ở đoạn thứ 5 và thứ 6, đoạn đuôi được mở rộng và đoạn đuôi có đầy đủ và hình quạt. Tinh hoàn có màu trắng đục. Khối lượng sinh sản trung bình của nhộng tôm là 30.000 đến 50.000. Sinh sản có liên quan đến chiều dài của thân. Sau khi đẻ trứng, chúng sẽ bảo vệ trứng của nó.
Tìm Hiểu Tôm Tít Có Bao Nhiêu Loại?
Tôm tích rất đa dạng về chủng loại. Tại Việt Nam, bạn có thể tìm thấy nhiều loại khác nhau. Điển hình như:
Tôm Tít Vằn
Tôm tích vằn là tên được gọi theo phiên âm tiếng Anh “Lai Liu Ha” hoặc “Pissing shrimp”. Chúng còn được biết đến với tên gọi khác là tôm tỳ bà hoặc tôm phú quý. Đây cũng là loài tôm lớn nhất trong họ tôm tích với chiều cao tối đa lên đến 40cm. Đồng thời, tôm tích vằn cũng gắn liền với các món ăn cao cấp và xa xỉ mà không phải ai cũng có cơ hội nếm thử.
Tôm Tít Nước Ngọt
Tôm tích nước có kích thước khá nhỏ, nhưng lại có đôi càng to, chắc khỏe như “búa tạ” được dùng để tự vệ và tấn công con mồi. Chúng thường đào hang, vùi sâu trong bùn. Hiện nay, người dân đã phát minh ra nhiều cách “bẫy” tôm tích khác nhau để khai thác loài tôm nước ngọt này.
Tôm Tích Vàng
Tôm tích vàng có “ngoại hình” nổi bật với các viền vàng ở đuôi, chân, càng. Thân có màu trắng đục đến vàng nhạt, tùy theo môi trường sống. Loài tôm này cũng rất được ưa chuộng bởi thịt chắc, ngọt.
Tôm Tít Đỏ
Toàn thân màu đỏ là đặc điểm trưng của loài tôm tích. Loài tôm này thường được chọn nuôi để làm cảnh hơn là sử dụng trong chế biến ẩm thực. Tôm tích đỏ thường được tìm thấy nhiều ở vùng Indonesia.
Tôm Tích Công
Tôm tích Công được mệnh danh là một trong những “nữ hoàng” của đại dương. Bởi màu sắc sặc sỡ, bắt mắt và đa dạng gồm đỏ, xanh lá, xanh dương, trắng, cam,… hệt như một con công.
Danh pháp khoa học của loài tôm này là Odontodactylus scyllarus. Đây là một “sát thủ” đáng gờm của đại dương. Chúng thường ẩn nấp ở rạn san hô, hạng động để rình mồi và săn bắt các giáp xác di chuyển chậm. Tôm tích công được tìm thấy nhiều ở biển Ấn Độ – Tây Thái Bình Dương, đảo Guam, biển Đài Loan,…
Hiện nay, tôm tích Công được xem là “sủng vật” và được con người chọn làm “thú cưng” nuôi cảnh. Khi nuôi, tôm tích cần được tách riêng với các loài động vật khác để tránh trường hợp ăn nhau hoặc chúng bị tôm tích làm bị thương. Người nuôi thường cắt nhỏ tôm, cá để làm thức ăn cho loài động vật này.
Tôm Tít Ăn Thức Ăn Gì?
Tôm tích, bề bề là một loài “tôm dữ”, có tập tính ăn thiên về động vật. Chúng thường chỉ khỏi nơi trú ẩn mỗi khi săn mồi. Chúng thường “săn bắt” cá nhỏ, giáp xác nhỏ, nhuyễn thể, động vật phù du. Trong điều kiện nuôi nhốt, người ta thường cho chúng ăn thịt sống, cá cắt khúc, các loài động vật thủy sinh, động vật đáy,… và cả thức ăn công nghiệp.
Tên Gọi Của Tôm Tít Trong Tiếng Anh Là Gì?
Trong tiếng Anh, tôm tích được gọi là Mantis shrimp, dịch sát nghĩa thì tức là “tôm bọ ngựa”. Sở dĩ, tên gọi của chúng có liên quan đến bọ ngựa là do loài tôm này có cặp càng to trông giống bọ ngựa. “Tài nghệ” của chúng là khả năng búng càng nhanh và đập càng mạnh vào con mồi. Mỗi cú đập của chúng có lực tác động khoảng 1500 Newton. Thậm chí, trường hợp hy hữu, chúng còn có thể phá vỡ kính của bể cá cảnh.
Tại châu Úc, loài tôm này còn có tên gọi tiếng Anh là Prawn killer, tức là kẻ giết tôm. Chúng hoàn toàn có thể hạ gục những đối thủ lớn hơn mình nhờ vào cặp càng to khỏe. Người Âu Mỹ lại gọi chúng là Thumb splitters, tức là “kẻ xé ngón cái”. Bởi bạn sẽ dễ bị chúng là rách da ngón tay đều không cẩn thận khi bắt chúng.
Hướng Dẫn Cách Bảo Quản Tôm Tích Luôn Tươi
Muốn giữ tôm luôn tươi ngon lâu ngay tại nhà hoặc vận chuyển đi xa, bạn hãy áp dụng ngay hai cách bảo quản đơn giản nhưng hiệu quả nhất dưới đây.
Bảo Quản Tôm Tích Ở Tủ Lạnh
Thời gian bảo quản tôm tích trong tủ lạnh thường không quá 2 tuần. Nếu muốn giữ tôm tươi lâu trong ngày thì đặt vào ngăn đá (ngăn đông) của tủ lạnh. Hoặc nếu bạn muốn dùng trong ngày hay ngày mai thì có thể bảo quản ở ngăn mát.
Một típ nhỏ dành cho việc bảo quản tôm bằng tủ lạnh là bạn hãy chia nhỏ số tôm ra làm nhiều phần tùy theo lượng dùng và đóng gói vào các hộp riêng. Mỗi khi chế biến, bạn chỉ cần lấy một hộp tôm đủ dùng đặt vào ngăn mát trước một ngày để rã đông và có thể dùng được vào ngày hôm sau.
Việc chia nhỏ tôm ra để bảo quản giúp giữ cho tôm tươi lâu hơn mà không bị mất dưỡng chất. Bởi việc rã đông nhiều lần sẽ làm hao hụt dinh dưỡng, khiến thịt tôm mất ngọt và không còn ngon.
Cách Bảo Quản Tôm Tít Khi Đi Xa
Nếu bạn muốn bảo quản tôm sống đi xa thì cần thực hiện các thao tác hạ nhiệt độ, gây mê trước khi vận chuyển. Điều này giúp tôm rơi vào trạng thái “ngủ đông”, tôm ít hoạt động, ít tiêu thụ oxy và ít thải ra chất thải. Bạn cần lưu giữ tôm ở điều kiện nhiệt độ thấp ít nhất 12 giờ trước khi vận chuyển.
Sau đó, cho tôm vào thùng cách nhiệt đã được hạ nhiệt độ xuống 15oC bằng nước đá hoặc thêm khí Nito. Lớp trên đặt thêm rong biển đã làm ẩm, làm lạnh 15oC. Cách bảo quản này sẽ giúp tôm luôn tươi ngon trong suốt 7 – 13 giờ vận chuyển. Đến nơi, bạn cho tôm vào nước biển, sục khí định kỳ 5 phút/ lần để đánh thức tôm.
Nếu vận chuyển đoạn đường ngắn, bạn có thể cho tôm vào thùng hoặc túi ni lông, hạ nhiệt độ nước, bơm oxy vào. Cách làm này có thể giữ tôm sống khoảng 2 – 4 giờ vận chuyển. Nếu thời gian vận chuyển lưu hơn dự kiến, bạn hãy bơm thêm oxy hoặc thay nước để giữ tôm luôn sống.
Ngoài ra, đối với các mặt hàng xuất, nhập khẩu, người ta thường bảo quản đi xa theo phương đông lạnh. Tôm tít sẽ được luộc sơ để tránh mất thịt, rồi tiến hành đóng gói và đông lạnh. Thùng vận chuyển tôm sẽ được xếp nhiều lớp đá bên dưới, đặt tôm ở giữa và xếp thêm vài lớp đá trên cùng. Khi đến nơi, bạn chỉ cần rã đông tôm là có thể sử dụng ngay.
