Tôm sông (tên khoa học: Macrobranchium nipponense) phân bố rộng rãi ở các sông, hồ, hồ chứa, ao tôm, thuộc nhóm tôm nước ngọt. Thịt mềm, ngon và bổ dưỡng. Đây là một loại thực phẩm thủy sản giàu protein và ít chất béo, khá phổ biến đối với người tiêu dùng. Cùng Vương Quốc Tôm tìm hiểu!
Cùng khám phá vô vàn các loại TÔM trên thế giới thông qua LINK NÀY nhé!
Tôm Sông Là Gì?
Tôm sông tiếng anh là crayfish, freshwater crayfish, tên khoa học của tôm sông là Macrobrachium nipponense. Loại tôm này thuộc nhóm tôm nước ngọt được phân bố rộng rãi ở các sông, hồ, ao tôm. Thịt tôm mềm, ngon và rất bổ dưỡng giàu protein và ít chất béo là món ăn được rất nhiều người yêu thích.
Đặc Điểm Hình Thái Của Tôm Sông
Cơ thể thon thả, dài 1,5 ~ 3cm và toàn bộ cơ thể bao gồm hai phần: đầu, ngực và bụng. Các khớp của mỗi bộ phận được che bởi tấm che ngực hoặc thân áo, che kín lưng và hai bên. Đầu và ngực dày,lưng dần mỏng và hẹp. Trán nằm ở trung tâm của mặt trước của đầu và ngực.
Phần nhô ra có 11 ~ 15 răng ở mép trên và 2 ~ 4 răng ở cạnh dưới. Bề mặt của cơ thể có vỏ cứng. Toàn bộ cơ thể chúng bao gồm 20 đơn độc, 5 đầu, 8 rương, 7 bụng và chân. Có 5 cặp, 2 trong số đó có hình gọng kìm và 3 cặp cuối cùng có hình móng vuốt. Phần phụ của phần bụng thứ 6 phát triển thành một chiếc quạt đuôi mạnh mẽ, có vai trò duy trì sự cân bằng cơ thể của tôm.
Tôm Sông Có Bao Nhiêu Chân?
Cấu tạo ngoài của tôm sông có 3 đôi chân đóng vai trò giữ mồi, ăn mồi và hỗ trợ hoạt động cho tôm bơi lội. Ngoài ra, tôm có thêm 5 đôi chân ngực hỗ trợ giúp tôm bò trên mặt phẳng.
Cách Di Chuyển Của Tôm Sông
Chúng có các cách di chuyển chính như sau:
- Tôm có thể bò trên đáy bùn cát nhờ các chân ngực và các chân bơi hoạt động giúp tôm giữ thăng bằng khi bò và bơi.
- Tôm có thể bơi giật lùi khi đó tôm sẽ xòe tấm lái ra và gập mạnh về phía bụng để làm cho cơ thể bật lùi về phía sau.
Đây là những cách di chuyển giúp tôm có thể dễ dàng sống ở mọi địa hình khó ở dưới nước.
Vòng Đời Của Tôm Sông
Chúng có vòng đời như sau: Trứng -> Ấu trùng -> lột xác nhiều lần -> tôm trưởng thành. Tổng cộng vòng đời của tôm sẽ trải qua 11 giai đoạn.
Nhiều người thắc mắc không biết tại sao tôm sông phải lột xác nhiều lần? Lý do là bởi vì tôm có lớp vỏ kitin rắn chắc, không đàn hồi và không thể phát triển cùng cơ thể, vậy nên trong quá trình lớn lên tôm cần lột xác thay lớp vỏ kitin với hình dạng mới để không ngăn cản sự lớn lên của cơ thể.
Tìm Hiểu Các Loại Tôm Sông Hiện Nay
Hiện nay có nhiều loại tôm sông khác nhau như tôm tích sông, tôm thẻ – tôm bạc sông, tôm càng, tôm sú, tôm đất sông. Chúng ta cùng tìm hiểu về các loại tôm ngay dưới đây.
Tôm Tít Sông
Tôm tích hay tôm tít, bề bề, tôm thuyền là loại tôm phổ biến sống ở vùng biển ấm, ở Việt Nam tôm tích xuất hiện ở các vùng biển duyên hải miền trung. Tôm tích có hình dáng khác với các loại tôm thông thường vì phần bụng của loại tôm này có càng giống như bọ ngựa.
Giống tôm tích này có thể thay đổi được màu sắc của bản thân như từ màu nâu chuyển sang màu hồng nhạt, xanh lục, đen, ngoài ra một số con tôm tích cũng có khả năng phát quang.
Tôm Càng Sông
Tôm càng sông hay còn được gọi là tôm càng xanh là loại tôm có nguồn gốc từ Thái Bình Dương – Ấn Độ Dương và khu vực Bắc Úc. Đây là loại tôm nước ngọt có càng nhỏ màu xanh, thịt tôm dài và ngọt.
Tôm Sú Sông
Tôm sú sông thường có màu xanh dương đậm, trên vỏ phần lưng tôm có vân màu đen vàng liền nhau trải đều từ đầu đến đuôi tôm. Thịt tôm sú có thịt chắc, kích thước lớn, thịt ngọt thường được dùng để chế biến các món ăn cần độ tươi và giòn của tôm.
Tôm đất sông
Tôm đất sông hay còn gọi là tôm chỉ đây là loại tôm sống trong bùn đất của môi trường sông, đầm ao,… Tôm đất có màu nâu đỏ, vị giòn ngọt ngon, thân tôm thon dài, kích cỡ khoảng bằng ngón tay út người trưởng thành.
Tôm Thẻ Sông
Tôm thẻ sông hay còn được gọi là tôm bạc sông loại tôm này rất quen thuộc với người Việt Nam. Tôm thẻ sông được nuôi trong trong môi trường nước ngọt vẻ ngoài của tôm thẻ khá giống với tôm sú, vỏ tôm mỏng, thân to hơn tôm đất, vỏ tôm có màu trắng hơi xanh, chân tôm có màu trắng với 6 đốt thon dài. Thịt tôm thẻ ngon mềm có vị ngọt.
Giá Trị Dinh Dưỡng Của Tôm Sông
Tôm Sông rất giàu dinh dưỡng, thịt của nó mềm và dễ tiêu hóa. Đây là một thực phẩm tốt cho những người có sức khỏe yếu và cần được chăm sóc sau khi bị bệnh.
Tôm rất giàu Magiê có tác dụng điều hòa quan trọng đối với hoạt động của tim và có thể bảo vệ tốt hệ thống tim mạch. Nó có thể làm giảm hàm lượng cholesterol trong máu và ngăn ngừa xơ cứng động mạch, đồng thời nó còn giúp mở rộng các động mạch vành, rất tốt để phòng ngừa chứng bệnh tăng huyết áp và nhồi máu cơ tim.
Tôm Sông có tác dụng truyền sữa mạnh, rất giàu phốt pho và canxi, đặc biệt có lợi cho trẻ em và phụ nữ mang thai. Một chất rất quan trọng trong cơ thể tôm là astaxanthin, là thành phần của màu đỏ trên bề mặt. Astaxanthin (viết tắt là ASTA) là chất chống oxy hóa mạnh nhất được tìm thấy.
Hoạt chất này được sử dụng rộng rãi trong mỹ phẩm, phụ gia thực phẩm và dược phẩm. Các nhà khoa học từ Đại học Osaka ở Nhật Bản phát hiện ra rằng astaxanthin trong tôm giúp loại bỏ “độ trễ phản lực” trên cơ thể.
Palaemon loài có tôm nước ngọt phân bố ở các hồ và sông nước ngọt ở Bắc và Nam Trung Quốc. Sau khi lấy, rửa sạch hoặc khô để sử dụng sau. Con lớn hơn có thể được hấp và bóc vỏ rồi chế biến trở thành tôm khô.
Tôm chứa protein, chất béo, vitamin A, B1, B2, niacin, canxi, phốt pho và sắt.
Tiêm tĩnh mạch chiết xuất thịt tôm có thể làm tăng nồng độ protein và giảm khả năng đông máu trong bạch huyết, làm tăng đáng kể lưu lượng bạch huyết ống não và sự hiện diện của adenosine phosphate (ATP) trong huyết tương, nhưng không làm tăng histamine.
Chia Sẻ Kỹ Thuật Nuôi Tôm Sông
Dưới đây là chia sẻ cách nuôi tôm sông – nuôi tôm càng sông trong ao hiệu quả nhất hiện nay.
Phạm vi nhiệt độ là 10 ～ 37 độ C, nhiệt độ tối ưu là 17 ～ 32 độ C và khả năng chịu đựng tình trạng thiếu oxy của chúng mạnh hơn các loài tôm khác. Năng suất trung bình mỗi mẫu Anh có thể đạt 80-150 kg.
Những vấn đề sau cần lưu ý khi nhân giống:
Điều Kiện Ao:
Chọn ao nước ngọt hoặc ao nuôi tôm có diện tích từ 3 đến 5 mẫu Anh và độ sâu của nước từ 1,5 đến 2,5 mét.
Bón Phân:
Một tuần trước khi tôm giống được thả, chúng được lọc qua lưới sàng 60-80, được cho ăn 30cm nước và bón 50 kg phân bón cơ bản (phân động vật lên men) hoặc 5 kg urê để nuôi mồi cơ bản.
Thả Tôm:
Thông thường, tôm có thể được thả khi nhiệt độ nước ổn định ở 18-20 ° C vào cuối tháng Năm. Tôm cần được khử muối trong hơn một tuần, việc thả giống phải dưới 1,003. Thông thường, 30.000 đến 40.000 giống tôm từ 0,7 đến 1 cm được đặt trên mẫu đất và cây con dưới 0,7 cm cần được nuôi tạm thời. Có thể nuôi ghép tôm 10-20 cm có với loài cá chép bacj 80-150 cm.
Cho Ăn:
Tôm giống không cần được cho ăn bằng mồi trong vòng một tháng. Thức ăn của tôm sông lúc này chủ yếu của chúng là sinh vật phù du. Sau 1 tháng mới cho ăn bằng mồi, bổ sung cá tươi, động vật có vỏ,…. Tỷ lệ cho ăn nói chung là 3% đến 5% trọng lượng của tôm.
Từ tháng 7 đến tháng 9, lượng mồi có thể tăng lên một cách thích hợp. Dựa trên nguyên tắc không có mồi còn lại, số lượng mồi là 2 đến 3 lần một ngày và lượng mồi là 1/3 vào ban ngày và 2/3 vào buổi tối. [
Truyền nước và phòng bệnh:
Sau khi tôm giống được thả trong 10 ngày, nước được bổ sung dần dần và 10 đến 15 cm, được thêm vào mỗi tuần. Thay nước 20-30 cm cứ sau 2 đến 3 ngày vào mùa nhiệt độ cao. Cứ sau nửa tháng, các mẫu đất được rắc 5-10 kg bùn vôi trong toàn ao, không chỉ cải thiện chất lượng nước và chất lượng đáy, mà còn khử trùng và thúc đẩy tăng trưởng trấu. Đồng thời, trong 15 đến 20 ngày, nên trộn 1- 3% tỏi trong 3 đến 5 ngày liên tiếp.
Thu Hoạch:
Thông thường 80 đến 100 ngày sinh sản, thân tôm dài từ 7 đến 10 cm có thể được đánh bắt và bán theo điều kiện thị trường. Nó có thể được thu hoạch bằng cách thu lưới hoặc thả nước. Nó có thể được vận chuyển khô và sống trong 36 giờ, tỷ lệ sống sót có thể đạt tới 90%.
Cách Bắt Tôm Sông Hiệu Quả
Phương pháp thu hoạch tôm sông nuôi hiệu quả và được áp dụng phổ biến nhất hiện nay là thu cạn hoặc thu bằng lưới có xung điện.
- Thu cạn là phương pháp hiệu quả, ít tốn thời gian, tôm đạt chất lượng, ít bị dập vỏ và không làm đáy ao bị khuấy động, không làm nước bị đục, tôm sạch sẽ. Chỉ cần tháo bớt 30% lượng nước trong ao ra, sau đó dùng lưới vét có chiều dài tối thiểu bằng 1 cạnh của bờ ao để kéo thu tôm. Chỉ thực hiện kéo thu tôm trên từng phần diện tích ao, khi đã thu được phần lớn tôm thì mới thu vét toàn bộ diện tích ao. Sau đó bơm cạn và thu hết số tôm còn lại. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng cho những hệ thống nuôi tôm được thiết kế đảm bảo việc tháo nước có thể cạn hết trong từ 4 – 6 giờ.
- Đánh lưới tôm được sử dụng khá phổ biến, tuy nhiên cần dùng xung điện làm xáo động đáy ao, tôm có thể bị bẩn do lẫn bùn đất. Trước khi thu tôm cần tháo bớt nước để thu hoạch dễ hơn.
- Ngoài ra, trong các mô hình nuôi tôm quảng canh người ta còn thu tôm bằng một số phương pháp khác như dùng đăng chắn, lú, chài,… Người ta lợi dụng tập tính bơi ngược dòng của tôm để đăng chắn thu hoạch tôm. Khi muốn thu tỉa những con tôm trên 30g ở ao, đầm có đáy gồ ghề thì có thể áp dụng phương pháp thu chài.
Bật Mí Các Thực Đơn Về Tôm Sông Ngon Khó Cưỡng
Tôm Sông Nướng Dân Dã, Hấp Dẫn
Tôm nướng là một món ăn dân dã, đã rất quen thuộc với người dân vùng sông nước. Tôm được làm sạch, cắt bỏ râu, đem ướp với nước mắm, đường, tiêu, tỏi. Hoặc bạn cũng có thể tùy biến gia vị theo khẩu vị và làm mới thêm món ăn.Tôm ngấm gia vị thì đem nướng trên bếp than.
Tôm nướng bếp than được đánh giá là ngon hơn, thơm hơn so với dùng lò vi sóng hay lò nướng. Vừa canh tôm nướng, tay trở mặt tôm thoăn thoắt vừa hít hà cái mùi thơm phưng phức bay lên cùng khói bếp. Tôm nướng được gói ăn kèm với bún, rau sống, bánh tráng, chấm với nước mắm chua ngọt nhà làm, tương ớt thì không gì sánh bằng.
Tôm Sông Rang Muối Đậm Đà, Ăn Là Thích
Người ta thường chuộng rang tôm sông với muối tỏi ớt hoặc muối sả. Món ăn này vừa có vị ngọt của tôm, vị mặn cay của muối ớt và chút thơm từ sả. Tôm sông mua về chỉ cần cắt bỏ gai đầu, loại bỏ phần chỉ đen, ruột tôm rồi rửa sạch. Bạn có thể chẻ một đường trên sống lưng tôm để lấy ruột. Hoặc rút ruột từ ở đốt cuối cùng gần với đuôi.
Tôm sau khi chiên chín đều được rang chung với hỗn hợp muối tỏi ớt đã băm nhuyễn. Bạn có thể cho thêm sả để món ăn dậy mùi thơm. Bạn cần đảo đều tay để tôm không cháy, còn lớp muối ớt thì được áo đều bên ngoài.
Hoặc làm món tôm rang muối theo kiểu Hồng Kông thì có phần đơn giản hơn. Đầu tiên, bạn cần rang hỗn hợp ½ bát bột xù, 1 muỗng muối, ½ muỗng đường, ½ muỗng bột ngọt. Đến khi thấy hỗn hợp đã chuyển sang màu vàng thì cho phần tôm đã rán chín vào, đảo đều qua vài lần để gia vị được ngấm đều là có thể dùng được.
Lẩu Tôm Càng Sông Độc Lạ, Ăn Ngon
Để bắt được tôm càng sông, người ta thường đặt lú hoặc câu tôm bằng mồi trùn lá. Tôm càng sông có lớp vỏ khá dày, kích thước thường không quá lớn như tôm nuôi. Nhưng bù lại thịt tôm rất ngon và săn dùng để nhúng lẩu thì hết chỗ chê.
Lẩu tôm càng sông thường nấu theo kiểu lẩu Thái hoặc lẩu chua cay. Người nấu sẽ tùy biến các loại gia vị, nước dùng từ xương hầm hoặc các loại hải sản tùy thích. Tôm được lột vỏ, rửa sạch sắp ra đĩa và nhúng chín qua lẩu trước khi ăn. Lẩu tôm càng xanh còn có thêm mực, sò, chả cá,… đa dạng hương vị khiến ai ăn rồi cũng nhớ mãi.
Tôm Sông Nướng Mọi Ăn Là Mê
Tôm sông dù được chế biến cầu kỳ, công phu đến độ nào nhưng cũng chẳng qua được sự dân dã của món tôm nướng mọi. Phần là vì cách chế biến quá đơn giản. Phần là vì tôm vẫn giữ được mùi vị nguyên bản do không ướp với bất kỳ gia vị gì. Tôm bắt về, rửa sạch rồi cứ đặt lên bếp than mà nướng.
Tôm nướng chín, lột bỏ vỏ chấm muối tiêu chanh, tương ớt mà thưởng thức. Thịt tôm rất săn, rất ngọt, phần gạch tôm lại càng bùi bùi, béo béo trong miệng. Ngày nay, món ăn dân dã này đã đi vào các nhà hàng lớn nhỏ, các quán buffet sang trọng, ăn kèm với rau sống, bún, bánh tráng. Nhưng nó vẫn giữ được sự giản dị và vị ngon nguyên bản.
Tôm Sông Xóc Tỏi Đậm Vị Thơm Ngon
Để làm tôm xóc tỏi thì không cần lột vỏ, bạn chỉ cần cắt bỏ râu, gai đầu, loại bỏ ruột rồi rửa sạch. Tỏi (6 củ cho 1kg tôm) được băm nhuyễn, phi vàng thơm rồi để sang một bên. Bạn tiếp tục phi thêm tỏi, hành tím, ớt băm đến khi dậy mùi rồi cho tôm vào rang đều.
Thấy tôm ngả vàng thì cho tỏi đã phi vào, hành lá cắt khúc trộn đều, xóc đều lên. Khi bày ra đĩa thì điểm thêm một vài lát ớt, chanh tươi, rau mùi, rau thơm,… để thêm bắt mắt và ăn kèm.
Tôm Sông Rim Nước Dừa Ngọt Thanh
Tôm càng sông được làm sạch, lột bỏ vỏ để cho ráo nước. Tỏi, hành tím băm nhuyễn được phi thơm, rồi cho tôm vào xào săn lại. Bạn có thể nêm thêm nước mắm, đường, bột ngọt,… tùy theo khẩu vị gia đình.
Cuối cùng, bạn hãy cho thêm nước dừa tươi (1 trái dừa cho 1kg tôm) để rim. Người nấu bớt lửa chờ hỗn hợp sánh lại, tôm thấm đều gia vị thì bày ra đĩa.
Dừa dùng để kho với tôm thường là các loại dừa xiêm, dừa ta hoặc dừa dâu. Bởi những giống dừa này có giá thành tương đối rẻ, nước dừa ngọt thanh. Một số nơi thì có sẵn dừa xiêm ngay tại gia.
Tôm Sông Chiên Giòn Bé Rất Thích
Tôm được làm sạch, để ráo nước, tẩm bột chiên giòn, chiên ngập trong dầu nóng. Tôm chiên giòn được ăn kèm với tương ớt, sốt mayonnaise và rất được các bé ưa chuộng. Nếu nấu cho trẻ nhỏ, bạn hãy loại bỏ sạch râu và gai đầu để chúng không bị nghẹn.
Tôm Sông Hấp Bia Ngọt Thịt Ngon Nước
Thông thường, 500g tôm sông sẽ được hấp với 2 lon bia (người nấu có thể tùy chọn loại bia mình thích). Tôm được hấp theo kiểu cách thủy, xếp dưới cùng là một lớp xả, lớp giữa là tôm, trên cùng tiếp tục là xả. Bạn có thể thay thế xả bằng gừng đều được.
Bia được đổ vào trong nồi hấp. Nếu bạn không quen mùi khó chịu của thức uống có cồn này thì có thể trộn thêm với một loại coca. Cách hấp này còn giúp tôm lên màu đẹp hơn.
Cuối cùng, bạn hãy đậy kín nắp, chờ hấp trong khoảng 10 phút. Thời gian hấp quá lâu dễ khiến tôm bị bở, mất hết vị ngọt.
Tôm hấp bia thường được dùng chung với nước chấm mù tạt pha nước tương, tương ớt đều được. Hoặc bạn có thể làm nước chấm với bột canh, tỏi ớt, nước cốt chanh để ăn kèm.
Tôm Sông Kho Tàu Đậm Vị Hao Cơm
Tôm sông bỏ đầu, lột vỏ, tách lấy phần gạch. Gạch tôm được xào chín với tỏi phi, rồi cho thêm nước dừa, nước mắm, gia vị tùy khẩu vị vào nấu cho sôi. Khi hỗn hợp sôi lên, vớt hết bọt, cho tôm (đã ướp gia vị) đã chiên sơ vào kho đến khi nước sền sệt lại. Cuối cùng, rắc thêm trên một ít tiêu xay, hành lá cắt nhỏ để thêm đẹp mắt.
Tôm Sông Sốt Thái Chua Ngọt Rất Ngon
Tôm sông để làm sốt Thái phải là tôm sống, còn tươi thì thịt mới ngọt và săn. Tôm được lột vỏ, loại bỏ ruột. Đầu tôm thì cắt bỏ râu rồi tẩm bột chiên đem chiên giòn.
Công đoạn làm nước sốt Thái là giai đoạn quyết định đến độ ngon của món ăn. Công thức làm nướng sốt Thái phổ biến là:
- 3 tép tỏi băm nhuyễn.
- 7 quả ớt băm nhuyễn.
- 3 quả chanh vắt lấy nước.
- 5 muỗng canh nước mắm.
- 5 muỗng canh nước ấm.
- 2 muỗng canh bột ớt.
- 2 muỗng canh tương ớt.
- 10g rau mùi cắt nhỏ.
- Đường: tùy theo khẩu vị.
Bạn hãy chọn đều hỗn hợp này lên để tạo thành hỗn hợp nước sốt chua chua, cay cay, ngọt ngọt. Tôm sông trước khi ăn sẽ được khử mùi tanh qua hỗn hợp nước cốt chanh, mù tạt để dễ ăn hơn. Cuối cùng, bạn hãy bày tôm ra đĩa, đặt đầu tôm vào giữa, rưới nước sốt Thái lên trên, ăn kèm với bún, rau sống.
Như vậy, bạn đã biết cách làm những món ăn ngon với tôm sông. Trên đây là những món ăn phổ biến khi chế biến với tôm sông mà Vương Quốc Tôm muốn giới thiệu với bạn. Ngoài ra, người nấu còn có thể tự sáng tạo thêm các món ngon mới để chiêu đãi gia đình, bạn bè. Chắc chắn, vị ngọt, săn của chúng khiến món ăn của bạn thêm trọn vị, bổ dưỡng và ngon “số một”.
Hy vọng với những chia sẻ trên, Vương Quốc Tôm sẽ giúp các bạn có được kiến thức hữu ích về tôm sông và có được những đáp án cần thiết cho các thắc mắc về tác dụng của chúng.
